Số người bị bệnh lao khớp háng đứng sau bệnh về cột sống. Nhiều người hiện đang ở giai đoạn tiến triển của bệnh do chẩn đoán chậm trễ. Trong giai đoạn đầu của bệnh lao khớp háng, sẽ rất khó phát hiện bệnh thông qua chụp X-quang. Vì thế, trung tâm y tế sẽ sử dụng các phương tiện chẩn đoán hiện đại như siêu âm (USG) hoặc chụp cộng hưởng từ khớp háng, hút dịch khớp háng và xét nghiệm.
Xem nhanh
Lao khớp háng là gì?
Lao khớp háng (khớp chậu-đùi) là bệnh lao khớp đùi – chậu có tỷ lệ người mắc cao thường gặp ở cả người lớn và trẻ em.
Tác nhân gây bệnh lao xương khớp háng là vi khuẩn lao Mycobacterium, chúng thường xuất hiện ở các cơ quan khác, sau đó mới lây nhiễm qua máu đến xương khớp.
Do bệnh lao xuất hiện ở sâu trong bề mặt khớp, nơi được bao phủ bởi nhiều lớp cơ dày, chắc và có các đầu xương giữ chặt những ổ viêm, từ đó khi cơ thể bị chèn ép sẽ gây đau đớn, làm cho xương khớp vị trí này yếu, dễ gãy.
Do khớp háng ở vị trí thấp, các ổ viêm nằm sâu bên trong nên khó nhận biết, và các ổ viêm đó khó dẫn lưu ra bên ngoài.
Lao khớp háng
Có bốn loại lao xương khớp háng:
-Áp xe ở mặt trước vào mặt trước ngoài đùi hoặc bao mạch máu đùi.
– Áp xe ở mặt sau vùng dưới cơ mông.
– Ổ áp xe ở cơ khép đùi.
– Áp xe ở hố chậu, ở vị trí này có thể sờ thấy khi thăm khám trực tràng.
Tất cả những ổ áp xe này đều có thể gây nhiễm trùng trên đường đi, rất khó loại bỏ và điều trị.
Triệu chứng bệnh lao khớp háng
Triệu chứng toàn thân
Triệu chứng bệnh lao khớp háng là triệu chứng của bệnh lao
Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh lao phổi không rõ ràng, không nhiều. Các triệu chứng trở nên rõ rệt hơn khi bệnh tiến triển nặng hơn. Các triệu chứng toàn thân của bệnh lao thường là:
Sốt: Sốt nhẹ không cao, 38-38,5 độ, thường sốt về chiều hoặc tối. Trong người cảm giác lúc nào cũng nóng, lúc nóng lúc lạnh, khát nước, muốn uống nước lạnh.
Đổ nhiều mồ hôi: Thường bị đổ mồ hôi khi không hoạt động nhiều, khi nghỉ ngơi, mồ hồi còn đổ vào chiều, tối, khi ngủ.
Cân nặng giảm: Giảm cân ít hay nhiều tùy thuộc vào tình trạng bệnh, nếu bệnh đã nặng thì cơ thể hay mệt mỏi, sụt cân. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, khả năng lao động, làm việc, học tập giảm sút, chỉ muốn nghỉ ngơi, không muốn tham gia các hoạt động thể chất.
Biếng ăn: Người bệnh cảm thấy chán ăn và không còn hứng thú với những món mình yêu thích.
Triệu chứng tại chỗ
Giai đoạn đầu lao khớp háng
Đau là triệu phổ biến. Cơn đau âm ỉ, liên tục, không dứt, lúc ít, lúc nhiều khi vận động, đi, đứng. Đau dữ dội ở khu vực: bẹn, mông, đau thần kinh tọa, đôi khi ở vùng đầu gối làm cho việc chẩn đoán trở nên khó khăn và nhầm lẫn.
Do nằm sâu trong khớp háng nên các triệu chứng khó thấy, khó khám, nhất là ở giai đoạn sớm của bệnh. Đôi khi triệu chứng chỉ là hạn chế duỗi đùi. Cho đến khi xuất hiện những dấu hiệu của bệnh khớp, viêm khớp dạng thấp thì người bệnh sẽ phải tiến hành chụp X-quang.
Đầu tiên, chụp X-quang khung xương chậu và chụp bên khớp háng bị đau (tư thế đứng, nằm nghiêng). Nếu trên X-quang vẫn cho thấy rất mơ hồ có thể xác định tổn thương bằng cách tiêm chất cản quang vào vùng áp xe và chụp lại hình ảnh.
Để phát hiện tốt hơn các tổn thương này, nên chụp cắt lớp để xác định các tổn thương và phân tích các tổn thương ở đầu xương đùi.
Ảnh chụp X-quang lao khớp háng
Làm xét nghiệm
- Test tuberculin (phản ứng Mantoux
- Kiểm tra tốc độ lắng của máu, thường tăng cao.
- Chụp X-quang phổi
- Chọc hút khớp tìm vi khuẩn lao
- Sinh thiết mô bệnh học
Giai đoạn bệnh tiến triển
Lâm sàng:
- Có vị trí bất thường ở bẹn. Chân cong, vẹo và hướng ra ngoài.
- Háng căng cứng gần hết. Bất kỳ cử động hay chuyển động nào cũng gây đau.
- Quanh khớp dường như dày lên ở vùng quanh khớp.
- Hạch ở sau xương đùi nổi và sưng to.
- Áp xe lạnh bùng phát ở khớp hông.
Thương tổn rất rõ trên phim X quang:
- Xương mất một lượng lớn canxi trên diện rộng
- Trong hình có nhiều xương thối và nhiều lỗ sâu trong xương
- Hình ảnh chung bị mất hoàn toàn
- Chỏm xương đùi bị rỗng và xói mòn có thể dẫn đến gãy cổ xương đùi (lỗ rỗng).
Điều trị bệnh lao xương khớp háng
Phương pháp chữa bệnh lao xương khớp háng phụ thuộc vào tình trạng bệnh, có các cách như sau:
Điều trị nội khoa
Lao khớp háng nếu được phát hiện sớm, bệnh chưa gây tổn thương lớn thì điều trị rất dễ dàng, có thể khỏi hoàn toàn triệu chứng lâm sàng, người bệnh không hạn chế vận động.
Tuy nhiên, điều trị bệnh ở giai đoạn muộn không thể điều trị dứt điểm được.
Lao khớp háng chủ yếu dùng thuốc hóa trị lao. Phác đồ điều trị thường bao gồm sự kết hợp của nhiều loại thuốc kháng lao được sử dụng liên tục trong một thời gian dài (thường là 6 đến 18 tháng). Trong tuần đầu tiên, bệnh nhân được chăm sóc, theo dõi và điều trị tại bệnh viện để ghi nhận tình trạng sức khỏe và có cơ sở cách ly lây nhiễm cho người khác. Bệnh nhân sau đó tiếp tục dùng thuốc tại nhà. Hầu hết bệnh nhân lao đáp ứng tốt với hóa trị liệu lao. Tuy nhiên, một số người vẫn kháng thuốc và cần chuyển sang phác đồ điều trị chuyên sâu hơn.
Phẫu thuật thay khớp háng do lao
Thay khớp háng lao có thể được thực hiện để điều chỉnh vị trí của chân, khi đó khớp hông nhân tạo sẽ thay thế khớp bị phá hủy do bệnh lao.
Thay khớp háng nhân tạo
Thay khớp háng trong bệnh lao là một ca phẫu thuật khó. Phẫu thuật thay khớp háng do lao được chỉ định cho những bệnh nhân bị đau dữ dội gây tàn phế, hình thành áp xe hoặc biến chứng liệt chân, bệnh không cải thiện sau 3 tuần điều trị bằng thuốc kháng lao. Bác sĩ sẽ không phẫu thuật hông nếu bạn bị biến dạng hông, lỏng lẻo đầu và khớp hông, hoặc mô mềm xơ quanh khớp.
Bác sĩ sẽ tiến hành mở khớp và làm sạch bên trong, phần vị nhiễm khuẩn, sau đó nhỏ kháng sinh tại chỗ, Sau đó thay khớp nhân tạo và điều chỉnh xương hai chân cho dài bằng nhau. Sau khi thay khớp háng, bệnh nhân tiếp tục dùng thuốc kháng lao trong 15 tháng.
Phục hồi vận động
Trước khi phẫu thuật hông
Trong vài tuần đầu điều trị bệnh lao khớp háng, bệnh nhân nên nghỉ ngơi nhiều. Điều này là do thuốc hóa trị chống lao làm cho người bệnh yếu hơn, thường cảm thấy mệt mỏi và chán nản. Bệnh nhân được khuyên nằm trên giường cứng sẽ đạt hiệu quả điều trị tốt hơn. Sau khoảng 4-5 tuần nghỉ ngơi, bệnh nhân nên từ từ hoạt động trở lại với cường độ từ thấp đến cao
Sau phẫu thuật hông
- Trong vài ngày đầu sau phẫu thuật, hãy bắt đầu các động tác như gập mắt cá chân, xoay mắt cá chân và các bài tập vận động đầu gối trên giường. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể tập cơ mông và cơ tứ đầu đùi.
- Sau 5 ngày, bệnh nhân có thể vận động khớp háng vừa phải, duỗi chân và nâng cao chân nhưng tránh khép và xoay khớp háng.
- Sau 10 ngày, bệnh nhân có thể tập đứng, tập đi bằng hai tay trên khung. Các động tác như nâng cao đầu gối, gập hông và mở rộng hông nên được thực hiện khoảng 3-4 lần một ngày. Bệnh nhân bắt đầu với những bước đi ngắn, học cách đi bằng gậy hoặc nạng, và cuối cùng học cách đi lên xuống cầu thang.
Sau phẫu thuật nên tránh các hành động sau:
- Các cử động không bao giờ được thực hiện sau khi phẫu thuật thay khớp háng bao gồm: gập hông, ngồi xổm, leo cầu thang quá cao, ngồi gập đầu gối, cúi xuống để nhặt đồ vật rơi, không nằm nghiêng, ngồi nghiêng sang một bên. Nằm ngửa nếu có thể hoặc luôn đặt một chiếc gối giữa hai đầu gối của bạn và tránh xoay bàn chân vào bên trong quá mức.
- Không tham gia các môn thể thao vận động nhiều như nhảy xa, nhảy cao, bóng chuyền, bóng đá, bóng bàn, cầu lông.
- Không mang vác vật nặng.
- Bệnh nhân trải qua phẫu thuật thay khớp háng cần hiểu rằng một khớp giả cho dù tốt cũng không thể thay thế hoàn toàn khớp háng bình thường. Vì vậy, trong quá trình sinh hoạt và tập luyện cần đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình hướng dẫn, đặc biệt tránh các tư thế có thể dẫn đến trật khớp háng.
Người bị lao khớp háng có nên ngồi ghế massage
Ghế mát xa đã được chứng minh sẽ mang lại những tác dụng sau:
Sử dụng ghế massage làm giảm đau nhức cơ thể, hỗ trợ chữa bệnh và ngăn ngừa các bệnh liên quan đến xương khớp.
Giúp giải tỏa căng thẳng thần kinh, thư giãn trí não, mang lại nguồn năng lượng tích cực, điều trị chứng đau đầu, mất ngủ hiệu quả.
Thúc đẩy phát triển hệ tuần hoàn, cải thiện chức năng tim và ngăn ngừa bệnh tim mạch.
Cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đối với bệnh lao khớp háng, dùng ghế massage ở giai đoạn đầu giúp giảm tình trạng đau nhức tạm thời của bệnh, hỗ trợ tái tạo sức khỏe tinh thần cho người bệnh vượt qua lao khớp dứt điểm. Với tình trạng bệnh nặng, bệnh nhân không nên dùng ghế massage, đặc biệt là những người sau phẫu thuật, vì hoạt động của ghế sẽ tác động lên vị trí tổn thương sẽ không tốt.
Sau khi đã hoàn toàn hồi phục, có thể dùng ghế để thư giãn sau những ngày tháng kiên trì điều trị.
Người bị lao khớp háng đa số phát hiện bệnh khi đã đến giai đoạn bệnh nặng. Bệnh ảnh hưởng đến khả năng vận động, đi lại của bệnh nhân, nó còn gây ra nhiều cơn đau. Để bảo vệ sức khỏe, chúng ta nên rèn luyện thể dục mỗi ngày và có chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng.
